Het “75-jarig bestaan” van Plaatselijk Belang Terherne, in 2018
Toen wij in 2019 onze statuten opnieuw lieten opmaken bij de notaris bleek volgens de oude statuten dat Plaatselijk Belang is opgericht op 15 juli 1944. In 2019, 75 jaar later, reden om daar aandacht aan te schenken in de vorm van een receptie voor onze leden, oud bestuursleden en genodigden.
Als voorzitter wil je dan weten wat exact de reden is geweest om in de oorlogsjaren Plaatselijk Belang op te richten. Uiteraard was dit belangen behartigen van de inwoners van Terherne, maar waarom dan in de oorlogsjaren? Speurwerk op internet, navraag gedaan bij oud bestuursleden, een stoffige duik in het archief en het resultaat teleurstellend, niets hierover terug kunnen vinden.
Ter elfde uren nog contact gezocht met ‘dorpshistoricus’ Theunis van der Meer over foto’s en die adviseerde om via een andere zoekmachine op internet te zoeken. Aldus gedaan, en ja hoor, drie interessante artikelen gevonden, waaronder een artikel uit 1956 waarin melding werd gedaan van het 50-jarig jubileum van Plaatselijk Belang Terherne. De oprichting was dus blijkbaar al in 1906! Verrassend, niemand die dit wist. Ook Theunis zelf ging aan het zoeken op internet en vond het onderstaand bericht :
In het krantenartikel wordt melding gedaan van het oprichten van het Plaatselijk Belang Terhorne, en de krant is van april 2005! Op ons 75-jarig feest blijkt opeens dat we als dorpsvereniging niet 75 jaar, maar 114 jaar oud waren!
Het Plaatselijk Belang in 1905 “stelt zich ten doel den bloei van het dorp te bevorderen en de belangen der burgerij te behartigen”. Een 60-tal leden telde PB toen. Een van de bestuursleden was F.G. van der Meer, een voorvader van Theunis.
De lange geschiedenis van PB kenmerkt zich door het mede oprichten van de VVV, van het dorpshuis De Buorkerij, van het dorpsblad de Brio en van de bedrijfsvereniging DeBút. Plaatselijk Belang stond en staat midden in het dorpsleven en zijn er parallellen tussen het verleden en nu te trekken. Eén van de krantenartikelen vermeldt een verslag van de gemeenteraadsvergadering van de gemeente Utingeradeel, waar Terherne toen onder viel, waarin PB er bij de gemeenteraad op heeft aangedrongen om op het telefoonnet te worden aangesloten. Er kwam namelijk een telefoonkabel Akkrum en Akmarijp tot stand. Helaas is dit verzoek toen niet ingewilligd. Gelukkig is de telefoonlijn er in een later stadium wel gekomen. Recent heeft PB zich ingezet om een glasvezelverbinding voor snel internet in Terherne te realiseren, dit keer wel meteen met een positief eindresultaat. De telefonische verbinding was toen noodzakelijk voor “spoedeisende hulp bij gevallen zulks als “het halen van een dokter of veearts of ’t sij in verband met de schipperij”. Straks wordt glasvezel o.a. van belang om een goede internet verbinding te hebben bij medische hulp of afstand.
Plaatselijk Belang heeft zich al die jaren ingezet voor het bevorderen van toerisme. Dit hield het dorp in leven, want nadat er geen werk meer was voor koumelkers en vissers, trokken de bewoners weg. In een ander krantenartikel is te lezen dat een groep vrijwilligers met schop en kruiwagen het zand, dat langs de oever van het Sneekermeer was gestort voor de bouw van de sluis, hebben geëgaliseerd zodat het een echt strand werd. Na afloop werd een berenburg geschonken en de organisatie was in handen van PB. Ook nu beijvert PB zich voor de leefbaarheid van het dorp, ook als er initiatieven zijn voor nog een vakantiepark. We zijn erg blij met de toeristen die ons dorp bezoeken voor een dag of voor een langere periode, maar nog een vakantiepark erbij?
Bij de dorpsvernieuwing in 2000 is er een nieuwe brug over de Oude Zandsloot geplaatst. Dit zou een beweegbare brug worden, maar om een of andere onverklaarbare manier is dit niet uitgevoerd. Door PB is er bij de gemeente steeds op aan gedrongen deze beweegbaar te maken. Het kostenplaatje liet dit niet toe, aldus de gemeente ambtenaren. Plaatselijk Belang heeft toen geld ingezameld om een rapport hiervoor op te laten maken. Er is ruimhartig gedoneerd! Het rapport gaf aan wat de kosten van het beweegbaar maken zouden zijn. Met behulp van veel dorpsgenoten, waaronder Jan Postma onze smid, is de brug weer draaibaar geworden.
In 2010 heeft PB een enquête gehouden onder de Terhernsters met de vraag of zij bij de gemeente Heerenveen aangesloten wilden worden of een andere gemeente. Deze enquête heeft ertoe geleid dat 95% van de Terhernsters bij gemeente Skarsterlân aangesloten wilde worden. Met man en macht hebben Terhernsters zich op een zaterdagochtend demonstratief bij het gemeentehuis in Joure ingeschreven onder toeziend oog van de toenmalige burgemeester Kuiper. Zijn collega van Boarnsterhim was op zijn zachts gezegd niet blij met deze actie. In diezelfde periode werd bij een inspraakavond duidelijk dat de oude sluis met daarbij het schiphuis van de Provincie en het oorlogsmonument ingedeeld zou worden bij de gemeente Súdwest Fryslân. De ambtenaren die aanwezig waren bij deze bijeenkomst wisten te vertellen dat er tot middernacht nog inspraak mogelijk was. In de zogenaamde nazit van de inspraakavond kwam dit onderwerp nog eens ter sprake en waren de resterende aanwezigen ervan overtuigd dat dit bij Terherne hoorde. Twee bestuursleden van PB, Ton van Gastel en Herman de Vries, zijn laat op de avond nog achter de computer gekropen, hebben een mail geschreven en die is om 23.25 uur naar de gemeente gestuurd. Hiermee werd de oude sluis, het schiphuis en het monument waar Terherne op 4 mei de dodenherdenking houdt voor Terherne behouden. En dat niet alleen, Terherne werd ingedeeld bij de gemeente Skasterlân, nu De Fryske Marren.
Plaatselijk Belang doet niet alles zelf. Er zijn een groot aantal vrijwilligers die op allerlei gebied mee helpen en denken. Zo is met behulp van een werkgroep met wijze mannen in 2016 de fietspont over het Prinses Margrietkanaal in de vaart gekomen. Is het outdoor fitness park gerealiseerd. Is de dorpsvernieuwing van de Buorren en het Kameleonplein in de gemeenteraad goedgekeurd en in 2020 gerealiseerd. Zijn er zogenaamde uitkijk kasten geplaatst met daarin kleine stukjes geschiedenis van Terherne. Hangt er in de donkere maanden sfeervolle verlichting in het dorp. Is meegewerkt om de basisschool in het dorp te behouden. Is in de jaren 70 het jeugdhonk opgericht. Is in de 60’er jaren een oude boerenpraam omgebouwd tot zeilpraam omdat Terherne geen geld had voor een skûtjse. Is er jarenlang een kermis georganiseerd in de skûtsjeweek. Sponsort PB activiteiten die in het dorp plaatsvinden.
Daarnaast heeft PB nauwe contacten met de gemeente, bijvoorbeeld via dorpencoördinator Karien van Mierlo en via Theo Zwerver die verantwoordelijk is voor alles wat met onderhoud en groenvoorziening te maken heeft.
Verder houden we ons nog steeds bezig met de grote scheepvaart die nu nog steeds met een vergunning door de Nieuwe Zandsloot mogen varen, maar die te groot zijn voor het kleinschalige gebied. En willen we graag dat de brug over de Oude Zandsloot iets opgehoogd wordt zodat dagjesboten door de kom van Terherne kunnen varen. En dit laatste lijkt in 2024 te gaan lukken!
Met vriendelijke groet,
Tsjoltsje Roelevink
Voorzitter PB Terherne
